Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı (HMGS) ilk olarak 24 Ekim 2019 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan 7188 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile mevzuata dahil olmuştur. Bahse konu kanuna göre Adli Yargı Hâkim ve Savcı Yardımcılığı Sınavı’na girmek ve avukatlık veya noterlik stajına başlamak için Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı’nda başarılı olmak gerekmektedir.
Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı ile ilgili pek çok merak edilen husus bulunmaktadır. Bu çalışmamızda Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı ile ilgili sıkça sorulan sorular ışığında bilgilendirmelerde bulunacağız.
1) Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı’nın amacı nedir?
Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı (HMGS), hukuk fakültesi mezunlarının niteliklerinin geliştirilmesi amacıyla Adalet Bakanlığı tarafından ön koşul sınavı olarak hazırlanan bir sınavdır. Bu sınavın amacı, hukuk fakültesinden mezun olmuş olan öğrencilerin hukuk meslekleri olarak nitelendirilen hakimlik, savcılık, avukatlık ve noterlik mesleklerini icra etmeye dair hukuki bilgi birikimine sahip olup olmadıklarının ölçülmesidir. Bu sınav geçilmeden avukatlık veya noterlik stajına başlanılamayacak, hakimlik veya savcılık mesleklerini icra etmek üzere girilen Adli Yargı Hâkim ve Savcı Yardımcılığı Sınavı’na da girilemeyecektir.
2) Kimler Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı’na gireceklerdir?
24 Ekim 2019 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren 7188 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’a göre 24 Ekim 2019 tarihi sonrasında hukuk fakültelerine kaydolan ve 31 Mart 2024 tarihinde sonra mezun olan öğrencilerin avukatlık veya noterlik stajını başlatmak, hakimlik ve savcılık sınavlarına girmek için Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı’nı geçmeleri gerekmektedir.
Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı’na, hukuk fakültesinden mezun olanlar ile birlikte yabancı bir hukuk fakültesini bitirip de Türkiye’deki hukuk fakülteleri programlarına göre eksik kalan derslerden sınava girip başarılı olmak suretiyle denklik belgesi almış bulunanlar da gireceklerdir.
Verilen bilgilerden anlaşılacağı üzere yurtiçinde veya yurtdışında hukuk fakültesi mezunu olanların Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı’na girmeleri için iki şart aranmaktadır. Bunlar: 24 Ekim 2019 tarihinden sonra hukuk fakültesine kaydolmak ve 31 Mart 2024’ten sonra hukuk fakültesinden mezun olmaktır.
3) Yurtdışında hukuk fakültesinden mezun olanlar açısından mezuniyet tarihinin belirlenmesinde hangi tarih esas alınacaktır?
7188 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’a getirilen ek madde 41/2’ye göre Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı’na, hukuk fakültesinden mezun olanlar ile yabancı bir hukuk fakültesini bitirip de Türkiye’deki hukuk fakülteleri programlarına göre eksik kalan derslerden sınava girip başarılı olmak suretiyle denklik belgesi almış bulunanlar tabidir. Bu fıkradan anlaşılacağı üzere mevzuatta yurtdışında hukuk fakültesinden mezun olanlar açısından mezuniyet tarihinin belirlenmesinde ”eksik kalan derslerden sınava girip başarılı olmak” ifadesi yer aldığından ötürü bu derslerin başarıyla tamamlandığı tarih esas alınacaktır.
4) Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı hangi kurum tarafından gerçekleştirilecektir?
24 Ekim 2019 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan 7188 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’a ve 8 Mayıs 2024 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı ve İdari Yargı Ön Sınavı Yönetmeliği’ne göre Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı, Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi Başkanlığı (ÖSYM) tarafından gerçekleştirilecektir.
5) Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı Ne Zaman Yapılır?
Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı Nisan ve Eylül aylarında olacak şekilde yılda iki defa; İdari Yargı Ön Sınavı ise Eylül ayında olacak şekilde yılda bir defa ÖSYM tarafından yapılır.
6) Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı’na nasıl başvuru yapılır?
8 Mayıs 2024 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı ve İdari Yargı Ön Sınavı Yönetmeliği m. 8/2’ye göre Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı başvuruları, protokolde belirlenen ve ilan edilen usule göre elektronik ortamda ÖSYM’ye yapılır.
7) Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı Sonucu Nereden Öğrenilir?
Sınav sonuçları, ÖSYM’nin internet sayfasından duyurulur. Adaylar sonuçların açıklanmasıyla beraber “https://sonuc.osym.gov.tr” adresinden T.C. kimlik numarası ve aday şifresiyle sonuçlarını öğrenebilirler.
8) Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı’na kaç kez girilebilir?
Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı’na girmenin bir üst sınırı yoktur. Adaylar sınavda başarılı olana kadar sınava girebilirler.
9) Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı ile İdari Yargı Ön Sınavı arasındaki farklar nelerdir?
7188 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’a göre Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı’na, hukuk fakültesinden mezun olanlar ile yabancı bir hukuk fakültesini bitirip de Türkiye’deki hukuk fakülteleri programlarına göre eksik kalan derslerden sınava girip başarılı olmak suretiyle denklik belgesi almış bulunanlar gireceklerdir. İdari Yargı Ön Sınavı’na ise, hukuk bilgisine programlarında yeterince yer veren siyasal bilgiler, idari bilimler, iktisat ve maliye alanlarında en az dört yıllık yükseköğrenim yapmış veya bunlara denkliği kabul edilmiş yabancı öğretim kurumlarından mezun olanlar girebilir.
29 Eylül 2024’te bu iki sınav gerçekleştirilmiş ve Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı’na katılan aday sayısının İdari Yargı Ön Sınavı’na katılan aday sayısına nazaran oldukça fazla olduğu görülmüştür.
10) Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı kapsamında sorumlu olunan dersler ve puan ağırlıkları nelerdir?
Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı’nda adaylar hukuk fakültelerinde öğretilen yirmi adet dersten sorumlu tutulacaklardır. 15 Ocak 2025 günü Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı ve İdari Yargı Ön Sınavı Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik öncesinde on yedi olan ders sayısı, bu yönetmelik ile birlikte Milletlerarası Hukuk, Milletlerarası Özel Hukuk ve Genel Kamu Hukuku derslerinin de eklenmesiyle yirmiye çıkarılmıştır. Aynı zamanda Sosyal Güvenlik Hukuku da yapılan değişiklikle İş Hukuku dersinin kapsamına eklenmiştir.
Güncel mevzuata göre Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavında ilgililerin;
a) Anayasa Hukuku %5 b) Anayasa Yargısı %2,50 c) İdare Hukuku %5 ç) İdari Yargılama Usulü %2,50 d) Medeni Hukuk %12,50 e) Borçlar Hukuku %10 f) Ticaret Hukuku %10 g) Hukuk Yargılama Usulü %10 ğ) İcra ve İflas Hukuku %5 h) Ceza Hukuku %7,50 ı) Ceza Yargılama Usulü %5 i) İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku %5 j) Vergi Hukuku %2,50 k) Vergi Usul Hukuku %2,50 l) Avukatlık Hukuku %2,50 m) Hukuk Felsefesi ve Sosyolojisi %2,50 n) Türk Hukuk Tarihi %2,50 o) Milletlerarası Hukuk %2,50 ö) Milletlerarası Özel Hukuk %2,50 p) Genel Kamu Hukuku %2,50
11) Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavında kaç adet soru sorulur?
7188 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’da ve 8 Mayıs 2024 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanan Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı ve İdari Yargı Ön Sınavı Yönetmeliği’nde, Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavına dair soru sayısının en az yüz adet olması yönünde düzenlemeler bulunmaktadır. Ancak 15 Ocak 2025 günü Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı ve İdari Yargı Ön Sınavı Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavının hem soru kapsamı genişletilmiş hem de sorulacak minimum soru sayısında artışa gidilmiştir. Bu yönetmeliğe göre Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı test şeklinde olup, çoktan seçmeli en az yüz yirmi sorudan oluşur.
12) Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı’nı başarıyla geçmek için kaç puan almak gerekir?
Mevzuata göre Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavında başarılı olmak için yüz puan üzerinden yetmiş puan almak gerekmektedir. 15 Ocak 2025 günü Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı ve İdari Yargı Ön Sınavı Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğe göre Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavı en az yüz yirmi sorudan oluşur. Hukuk Mesleklerine Giriş Sınavında standart sapma yoktur. Dolayısıyla her bir soru 0,833333 değerindedir. Bu da demek oluyor ki yüz yirmi soru üzerinden seksen dört doğru yapan adaylar sınavda geçer not olan yüz üzerinden yetmiş puanı almış olacaklardır.
